Waterzuiveringsinstallatie in waardepolder

Natuurcompensatie

Om de nieuwe AWZI Waarderpolder te bouwen en uit te breiden moet Rijnland bomen en struiken uit de houtsingels en het openbare gebied weghalen. Dat zijn in totaal 286 te kappen of te verplanten bomen. Die gaan op een andere plek gecompenseerd worden. Het terrein is nu leefgebied van marterachtigen, zoals de bunzing en de wezel. Deze vallen onder de bescherming van de Omgevingswet en daarom is Rijnland verplicht om het leefgebied dat verloren gaat te compenseren met nieuwe leefgebieden. Het eerste deel is in maart aangelegd.

De strook voor de zuivering, op terrein van de gemeente Haarlem, bleek de meest geschikte locatie. Daar liggen echter heel veel kabels en leidingen in de grond die eerste vervangen moeten worden. Daarna wordt het terrein ingericht met niet diep wortelende struiken en kruidenrijk gras voor de marterachtigen, kleine dieren zoals muis en egel en insecten. De 17 bomen van de gemeente worden verplant of vervangen op een andere plek in de Waarderpolder. Waar wordt nog uitgezocht. De vormgeving en aanleg van strook is afgestemd met de ecoloog van Rijnland en de hovenier. Het vormt nu een ecologische verbinding tussen Schoteroog en de Veerplas. Na de aanleg van de nieuwe waterzuivering en de sloop van de oude gebouwen zal op het terrein zelf de rest van de bomen worden geplant of verplant en wordt het afgesloten gebied weer geschikt gemaakt als leefgebied voor de dieren in de natuur.

3.4 Aanpassing van de groenstrook: bomen verplaatsen en struiken toevoegen

In de groenstrook (openbare ruimte) moeten bomen weg omdat het aanvoerriool wordt verlegd, dat blijkt uit een Boomeffectanalyse (BEA). Deze 31 bomen kunnen niet terugkomen in de groenstrook, omdat daar veel kabels en leidingen liggen. Daarom krijgen de bomen een nieuwe plek in de openbare ruimte in de Waarderpolder. Bomen die niet verplant kunnen worden, worden vervangen door nieuwe bomen van inheemse soort. Deze nieuwe bomen krijgen een stamomtrek van minimaal 20–25 cm.

Rijnland heeft al een kapvergunning aangevraagd voor het kappen en verplanten van de bomen.

Daarnaast worden er in de groenstrook struiken geplant. Ook komen er takkenrillen en takkenhopen met een nestplek voor marters. Zo wordt de groenstrook aantrekkelijk voor dieren zoals de bunzing en de wezel, ondanks dat er bomen verdwijnen.

Advies HBW

Boombehoud & Groencompensatie AWZI Waarderpolder

Aanleiding

• Vraagstuk: HHR heeft gevraagd mee te denken over boombehoud bij uitbreiding AWZI. 
• Beperkingen: Gebouwen kunnen niet kleiner ivm toekomstige capaciteit AWZI.
• Onderzoek: Rapport Sweco (300 p.) bevat Flora & Fauna-onderzoek, boominventarisatie en compensatieplan.

Proces & Overleg

• College heeft op 17 september voorstel + contract gepubliceerd.
• Contract lijkt te gaan over vrijwillig kostenverhaal AWZI, maar bevat ook Programma van Eisen (PCM).
• Verzoek: Vraag aan wethouder of afdelingen PCM, BBOR of OMB vooraf met Platform Groen overleggen bij herinrichting openbare ruimte (beginspraak), vóór besluitvorming in college.

Contract & Groenvoorzieningen

• Vergunningen: Kapvergunning + aanlegvergunning zijn aangevraagd, gemeente kan voorwaarden stellen.
  • Technisch Programma van Eisen (Bijlage 4): minimale maten zijn gebruikt, niet optimale.
  • Boomomtrek: minimaal 16-18 cm, optimaal 20-25 cm of groter. Groeiplaats: minimaal 16/12/8 m³ → optimaal 80/45/20 m³.
• Probleem: Kleine groeiplaatsen leiden tot slechte kwaliteit bomen (50% Haarlemse bomen matig/slecht).
• Oplossing: Kies per locatie boomsoort, stamomvang en groeiplaats op maat.

Belangrijkste Aanbevelingen

• Actualiseer HIOR (mei 2024) met standaardprogramma van eisen (groenvoorzieningen).
• Verplicht gebruik van HIOR bij contracten & anterieure overeenkomsten.
• Hanteer optimale maten i.p.v. minimale maten voor aanplant en groeiplaatsen.
• Voeg kaart toe met locaties waar 31 bomen worden herplant/verplaatst.
• Bepaal grasmengsels in overleg met ecoloog.
• Nazorg: Opleverdatum groenvoorziening = 3 jaar na aanleg, met zichtbaar gewortelde beplanting.
• Onderhoudspartners: Noem naast BAM ook Spaarnelanden voor beheertoets en onderhoudsafspraken.

Fauna & Ecologie

• Flora & Fauna-onderzoek:
  • Beschermde soorten in kaart gebracht; leefgebied wordt gecompenseerd/verbeterd.
  • Voorzieningen voor bunzing, wezel, vogels, insecten en bestuivers.
  • Voorstel: aanleg marterhopen, takkenrillen, bijenburchten, bloeiboog.
  • Eventueel natuurinclusief bouwen → nestvoorzieningen voor vleermuizen en andere soorten.
• Algemene zorgplicht: Moet in acht worden genomen.

Boom Effect Analyse (BEA)

• Onderzocht: 692 bomen binnen projectgebied.
• Hoofdvraag: Kunnen bomen blijven staan met behoud van levensduur, conditie en functie?
• Maatregelen: Negatieve effecten minimaliseren, waar nodig compenseren.

Groenplan & Compensatie

• Groenplan (Arcadis): 
  • Laanbeplanting vormt hoofdstructuur.
  • Secundaire as als aanvullende structuur.
  • Gemengde vakbeplanting (bomen + heesters) op locaties C en D.
  • Aanplant uitsluitend inheemse soorten.
  • Ruime plantgaten + bomensubstraat voor bodemleven en biodiversiteit.
• Compensatie openbare ruimte:
  • Nog geen plan voor herplant verplaatste bomen. 
  • Actie: Vraag compensatieplan op en voeg toe aan kapvergunning.

Laatst gewijzigd: 10-11-2025