Hittestress in Haarlem

Bomen plaatsen en behouden is de meest effectieve manier om hittestress in steden te verminderen. Bomen zorgen voor schaduw en ze houden vocht vast in de lucht. Bomen zorgen voor een verlaging van de omgevingstemperatuur en de gevoelstemperatuur. Daarbij beperken bomen de verdere opwarming van de aarde, doordat ze CO2 opnemen.

Dinsdag 1 juli 14 uur: Vandaag is het warm, heel erg warm. In de tuin meet ik op een schaduw plekje 37o C. Ik heb behoefte aan verkoeling. Er is een kaart van Haarlem waarop je kunt zien hoeveel procent schaduw er op paden is. Tot mijn verbazing zie ik dat aan de Westkant van de Steenbokstraat er 50% en aan de Oostkant 20% schaduw is en dat op vrijwel alle fietspaden en wandelpaden in het Schoterbos 50% schaduw is. Ik besluit op onderzoek te gaan en foto's te maken.

Op dezelfde kaart kun je ook zien welke bomen er staan, incl. boomnummer, soort, leeftijd, levensverwachting en kroondiameter.

Op foto 1 zie je de zielige boompjes die op de Steenbokstraat geplant zijn. Het zijn Sorbus aria Lutescens van leeftijden variërend van 9 - 65 jaar. Blijkbaar hebben ze het moeilijk, want er staan er nog maar 6 van 30 jaar en ouder, waarvan één inmiddels een boomstobbe is, een ander die al 65 jaar is (boom nr. 16468) is stil blijven staan in de groei. De Sorbus aria Lutescens is een Meelbes. Een boom met een dichte kegelvormige kroon die later breed eivormig wordt. Kan een hoogte bereiken van 8 - 12 m. Groeit zeer goed in zandgrond, maar verdraagt geen verharding.

Op foto 2 zie je een goed voorbeeld hoe onnodig versteend Haarlem is. Hier zou makkelijk een groenstrook kunnen komen of misschien zelfs wel een wadi. De parkeerplekken zouden vervangen kunnen worden door doorgroeibare verharding. En vanaf nu zouden alle bomen die vervangen moeten worden, omdat ze het niet goed doen, vervangen moeten worden met bomen die veel schaduw geven en daarmee de hittestress beperken.

Van de kaart met selectie 'Schaduw op paden (2023)' klopt dus helemaal niks. Ik vermoed dat ze de meting hebben gedaan om 20 uur 's avonds, dan is er schaduw van de huizen naast de paden.

Ik zie in mijn buurt trouwens veel mogelijkheden voor het planten van bomen. Kale grasvelden waar dan alleen in de hoeken een oude boom staat, middenbermen met kleine bomen en beperkte beplanting en straten die breed genoeg zijn om grotere bomen te plaatsen. Het probleem met beplanten is wel dat dit pas na tientallen jaren resultaat oplevert. Daarom is het allerbelangrijkste om geen oude bomen meer te kappen.

De transitie van Stadspark Schoterbos in 2019

De transitie van Stadspark Schoterbos in Haarlem laat zien hoe een bestaande natuurlijke omgeving in een stad nog meer waarde kan bieden aan omwonenden en bezoekers. Het aanleggen van twee doorgaande fietsroutes, zodat fietsers zich niet meer hoeven te mengen tussen gemotoriseerd verkeer, is gecombineerd met tal van uitbreidingen zodat jong en oud plezier kunnen beleven aan deze unieke stadsnatuur. Ook is er binnen het project aandacht voor biodiversiteit.

Bron: Van Bos naar Park

Er wordt vooral veel aandacht besteed aan de fietspaden en voetpaden. De wat drukkere noord-zuidroute (van de Generaal Spoorlaan naar de Willem Klooslaan) krijgt een gescheiden voetpad in zwart asfalt, en een fietspad in rood asfalt.

Het Schoterbos is misschien wel het meest geasfalteerde park in Nederland geworden. Fijn voor de jeugd van hun fatbikes. Naast de paden zijn bijna geen bomen geplant en veel bomen gekapt, zodat het verkeer een goed overzicht heeft. Jammer voor de mensen die verkoeling zoeken (foto 3 t/m 7). Het park bestaat voor een groot deel uit grasvelden. De gemeente Haarlem houdt niet zo van dichte vegetatie. Ze noemen dit opschot. Ze hebben liever een gecultiveerde omgeving die er netjes uitziet.

Gelukkig is er nog een gedeelte in het Schoterbos waar geen transitie wordt uitgevoerd (foto 8 en 9). De foto's laten zien dat het Schoterbos in ieder geval klaar is voor de grote transitie, namelijk de transitie dat alle Haarlemmers hun auto wegdoen en massaal overstappen naar de fiets. Tot dan liggen de paden er een beetje verlaten bij.

Door naar het Plesmanplein. Een groot oppervlak met aan de rand wel een aantal mooie grote bomen (foto-10). Hier zou je toch ook meer groen kunnen plaatsen. En dan als laatste nog een stukje groen wat waarschijnlijk ook gezien gaat worden als opschot, omdat hier ook nieuwbouwprojecten gaan komen (foto 11, Top Naefflaan, bij de Bison bowling).

Foto 12 toont de gevoelstemperatuur in mijn buurt. Hetzelfde geldt voor andere buurten in Haarlem. Hittestress is geen probleem voor later, maar we hebben er nu al mee te maken, en het wordt alleen maar erger. In de beleidsplannen van Haarlem staat dat ze dit probleem onderkennen (al vanaf 2019), en dat ze vol inzetten om Haarlem klimaatbestendig te maken. In de praktijk lijkt het erop dat Haarlem een bedrijf heeft gekozen om zoveel mogelijk groen te verwijderen. In mijn buurt rijdt constant een karretje rond die hoge bomen rigoureus snoeit en de oudere bomen worden gekapt (misschien omdat ze niet meer levensvatbaar zijn door een herinrichting van verbouwingsprojecten).

Laatst gewijzigd: 11-11-2025

Reacties

Er zijn nog geen reacties

Om reacties te plaatsen heb je een account nodig. Heb je al een account log dan in.

Loading…
Loading the web debug toolbar…
Attempt #